Doelwit van Linda Jansma: spannend verhaal over eerwraak

Het hoofdthema van Linda Jansma´s nieuwe thriller Doelwit is eerwraak. Ze draagt haar boek op aan Khadija. Deze jonge Koerdische vrouw werd door haar familie vermoord nadat zij met haar Nederlandse vriend er vandoor was gegaan om te ontsnappen aan een gedwongen, gearrangeerd huwelijk. Linda Jansma laat in Doelwit haar fictieve nichtje Leila haar gruwelijk lot vertellen.

De kraamhulp van Esther Verhoef: gruwelijk spannend

Esther Verhoef is een productieve auteur te noemen. In ruim tien jaar tijd schreef ze negen thrillers en drie romans. Haar tiende thriller, De kraamhulp, verscheen onlangs.
Hierin speelt ze op huiveringwekkende wijze met de kwetsbaarheid van pas bevallen vrouwen en hun afhankelijkheid van de kraamhulp. Die is immers aanwezig bij de intiemste momenten in het leven van een jonge moeder. Volgens kraamhulp Hennequin Smith zijn dat ook de momenten, waarop de moeder het minst op haar hoede is.
Didi Vos heeft een zware bevalling achter de rug. Ze is blij dat Hennequin Smith zich over haar ontfermt. Ondanks haar vreemde opmerkingen, maakt ze de indruk goed voor Didi te zorgen. Iets waar Didi behoefte aan heeft, want door bekkeninstabiliteit kan zij niet zelf haar baby verzorgen. Haar man laat het na een paar gebroken nachten afweten. Hennequin Smith weet waarom, net als dat ze weet waarom Didi moeite heeft met kolven en haar kleintje blijft huilen. Politievrouw Miriam is er van overtuigd dat de dood van haar broer geen ongeluk was, maar dat zijn weduwe Hennequin Smith er de hand in had.
De kraamhulp laat zich lezen met een knoop in de buik; je hoopt dat Hennequin de baby laat leven. Gruwelijk spannend zijn de hoofdstukken vanuit het perspectief van de onwetende Didi en de gewetenloze Hennequin. Het verhaal van Miriam voegt een zenuwslopend kat-en-muisspel toe. Esther Verhoefs vlotte pen en de goed opgebouwde plot zorgen ervoor dat je De kraamhulp achter elkaar wilt uitlezen, desnoods tot diep in de nacht.
Deze recensie is gepubliceerd in BOEK, nr. 1, jaargang 12, maart/april 2014

Dagen zonder honger van Delphine de Vigan: niet-eten om te overleven

Vorig jaar verscheen Niets weerstaat de nacht, de autobiografische roman van de Franse schrijfster Delphine de Vigan, over het tragische leven van haar moeder. Haar, eveneens autobiografische, debuut Dagen zonder honger verscheen in Frankrijk in 2001 en werd onlangs in het Nederlands uitgegeven.
In Dagen zonder honger beschrijft de negentienjarige Laura haar verblijf op de afdeling eetstoornissen in een Parijs ziekenhuis. Ze laat zichzelf opnemen als ze nog slechts 36 kilo weegt. De heenweg was eenvoudig voor Laura: ‘gewoon’ stoppen met eten. Terug naar 50 kilo duurt drie lange, zware maanden. Het kost haar veel moeite weer te eten en daarmee weer te willen leven. Desondanks ondergaat Laura de behandeling met sondevoeding en verplichte maaltijden gelaten. Pas op het laatst komt ze in verzet. Ze smokkelt 1,5 kilo erbij als ze 48,5 kilo weegt, zodat ze eindelijk naar huis mag.
Dagen zonder honger stijgt moeiteloos uit boven de bestaande boeken van ex-patiënten. Het is namelijk geen verslag van gebeurtenissen maar een beschrijving van gevoelens en gedachten. Laura groeit naar genezing of iets dat in de buurt komt en heeft dit proces pijnlijk nauwkeurig beschreven. Het gevoel van macht dat het geeft door niet te eten, de bijbehorende roes, de kou als de grens bijna bereikt is. Het gevoel langzaam te verdwijnen. Precies wat ze wilt na een afschuwelijke jeugd met een agressieve vader en een ‘gekke’ moeder. Niet-eten bleek haar manier van overleven.
Het is bewonderenswaardig en moedig dat Delphine de Vigan haar tijdloze en bijzondere verhaal durfde te delen met de lezer.
Deze recensie is gepubliceerd in BOEK nr. 1, jaargang 12, maart/april 2014.

In haar naam van Lisa Gardner: precies wat je mag verwachten van een goede Amerikaanse thriller

Veel auteurs gebruiken het telefoonboek om inspiratie op te doen voor namen van personages. Lisa Gardner heeft een originelere manier bedacht. Jaarlijks organiseert zij een 'Vermoord een vriend/vermink een maat'-loterij op haar website. De winnaars mogen iemand kiezen die in het volgende boek vermoord zal worden.
En zo koos een van de winnaars de naam Randi Menke uit voor Gardners nieuwe boek In haar naam. Randi Menki en Jackie Knowles, beiden jeugdvriendinnen van Charlene Grant, zijn beiden vermoord op een 21e januari, jaar na jaar. Geen toeval volgens Charlene, die ervan overtuigd is dat zij de komende 21 januari aan de beurt is. In een poging het noodlot af te wenden, oefent ze al een jaar lang fanatiek in boksen, schieten en zelfverdediging. Daarnaast neemt ze half januari contact op met moordrechercheur D.D. Warren met de vraag haar moord te onderzoeken als het zo ver is. Met dit vreemde verzoek maakt ze zich verdacht bij de politie. Zeker als blijkt dat ze als kind mishandeld werd door haar geesteszieke moeder en er vervolgens kindermisbruikers dood worden gevonden.
In haar naam heeft precies wat je mag verwachten van een goede Amerikaanse thriller: een professionele plot met verrassende wendingen. Net als je denkt door te hebben hoe het zit, blijkt het toch geheel anders te zijn. De onvermijdelijke boodschap ontbreekt niet: ‘Ouders, laat je kinderen niet zo maar op ‘veilige’ websites spelletjes doen’.
Bovenal is In haar naam een echte pageturner met een ruime hoeveelheid actie en spanning zonder dat dit ten koste gaat van de psychologische diepgang. 
Deze recensie is gepubliceerd in BOEK nr. 1, jaargang 12, maart/april 2014.

De belofte van Odessa van Natacha de Rosnay: strijd tussen gevoel en verstand

De ontstaansgeschiedenis van De belofte van Odessa is opmerkelijk. Aan het einde van haar leven, vraagt de Russische Zinaïda aan haar achterkleinkind Natacha Koltchine haar levensverhaal op te schrijven. Natacha’s kleindochter, de Franse schrijfster Tatiana de Rosnay zorgde er voor dat het boek werd uitgegeven.
De belofte van Odessa is zowel de biografie van Zinaïda als een geschiedenis van Rusland tussen 1864-1922. Het verhaal begint als de veertienjarige Zinaïda samen met haar oudere zus naar een internaat in Smolny vertrekt om te worden klaargestoomd voor een leven in adellijke kringen. Tijdens een feest ontmoet ze haar grote liefde, Alexej. Ondanks dat hij haar liefde beantwoordt, trouwt hij met een ander. Teleurgesteld komt Zina terecht bij revolutionairen, die streven naar een nieuwe wereldorde zonder tsaar en adel. Het is niet haar wereld. Ze voelt zich ook niet thuis bij de adel waar alles draait om pracht en praal. Uiteindelijk trouwt ze met een intellectueel voor wie ze enkel genegenheid voelt. Passie voelt ze voor Alexej en voor kunst en literatuur.
De belofte van Odessa vertelt op meesterlijke wijze een bijzonder verhaal. Zina kan haar voortdurende strijd tussen gevoel en verstand prachtig verwoorden. Tegelijkertijd wordt een goed tijdsbeeld geschetst van adellijke kringen in Rusland aan de vooravond van de revolutie. Onwetend van het gruwelijk lot dat hen te wachten staat, dansen zij op de vulkaan, net zoals de Franse adel honderd jaar eerder.
De belofte van Odessa belooft liefhebbers van Russische geschiedenis en van Russische literatuur een groots, klein verhaal.
Deze recensie werd gepubliceerd in BOEK, nr. 1, jaargang 12, maart/april 2014.

Val van Tupla M: vakwerk van twee ervaren auteurs

In Val, een nieuwe thriller van het schrijversduo Tupla M, valt de Nederlandse Valerie, dood in een oude mijn in België. Uitbetaling van de levensverzekering blijft uit, terwijl haar moeder Hannie alle rekeningen moet voorschieten van het schamele loon dat ze verdiend als medewerkster in een verzorgingstehuis. Gelukkig is de dochter van een van de bewoners advocaat. Met een smoes vraagt Hannie haar adres op en vraagt ze haar of zij met de verzekeringsmaatschappij wilt bellen en uitzoeken waarom het geld niet komt. Voor Caro van Soerendonk, de advocate in kwestie, is het ogenschijnlijk simpele klusje een welkome afleiding. Zij zit thuis, doorgedraaid door de hoge werkdruk. Thuis is voor Caro sinds kort een klein appartement want haar huwelijk was, door haar toedoen, op de klippen gelopen. Ze brengt haar dagen voornamelijk drinkend en denkend door. Het klusje voor Hannie wordt een soort anker waar ze zich aan kan vasthouden.Al snel blijkt dat het nog maar de vraag is of de val van Valerie een ongeluk was. De enorme bureaucratie aan beide zijden van de grens zorgt voor een stroperig onderzoek, die niet geheel zonder gevaar voor Caro is.
Val is geen whodunnit of een whydunnit maar een whathappened. Alles draait om de vraag wat er is gebeurd met Valerie en of haar dood veroorzaakt is door een ongeluk of toch moord is.
Het verval van advocate Caro en haar worsteling om er weer bovenop te komen is goed en geloofwaardig onder woorden gebracht. Dit gaat ook op voor de eenvoudige Hannie die wil weten wat er met haar dochter is gebeurd en ondertussen een geheim probleem heeft dat ze met enige wilskracht zelf zou kunnen oplossen. Het is duidelijk dat Tupla M is begaan met de personages. Ze beschrijft liefdevol en met veel mededogen over Caro, Solo en Hannie die veel tegenslag hebben gehad in hun leven.
Tupla M heeft  maatschappelijke misstanden en actuele thema’s zoals analfabetisme, vluchtelingenproblematiek en verzekeringsmaatschappijen die niet thuisgeven als het op uitbetalen aankomt, door het verhaal gewoven op een manier die aankomt bij de lezer maar nergens zeurderig of opdringerig wordt.
Val is de zesde thriller van Tupla M en dat merk je. De thriller is vakwerk van twee ervaren auteurs en heeft een goed verhaal, een uitstekende plot, overtuigende personages en prettige schrijfstijl. De ontknoping gaf een wrang gevoel niet over de kwaliteit van het boek maar over het verhaal na het verhaal.

***1/2

Moeder, moeder van Koren Zailckas: beklemmend en bloedstollend

Het lijkt alsof er een nieuwe trend zichtbaar is in thrillerland. Er verschijnen steeds meer boeken die voorheen als roman werden gecategoriseerd en nu het label thriller krijgen, ondanks dat het verhaal niet voldoet aan kenmerken van het genre. De verhalen zijn vooral spannend te noemen.
Onlangs verscheen in dit genre Moeder, moeder van Koren Zailckas.
In Moeder, moeder vertellen de twaalfjarige Will en zijn zestienjarige zus Violet beurtelings over het leven met hun, voor de buitenwereld normale, moeder Josephine. Will is het oogappeltje van Josephine. Toen hij werd gepest op school, zegde ze haar baan op bij de universiteit om hem thuisonderwijs te geven. Volgens Josephine was het thuis ook veiliger voor hem, gezien zijn autisme en epilepsie. Het valt de lezer al snel op dat Josephine Will klein houdt. Ze kiest kinderachtige kleren voor hem uit en neemt hem mee naar een speelgroep voor (jongere) kinderen die thuis les krijgen.
Sinds Rose, hun vier jaar oudere zus, is weggelopen, lijkt het alsof Josephine het vooral op Violet heeft gemunt. Ze kan niet meer goed doen in de ogen van haar moeder. Violet krijgt dagelijks verwijten, scheldpartijen en andere narigheid over zich heen. Als reactie hierop zit Violet zo veel mogelijk bij haar vrienden, experimenteert ze met drugs en vast ze tot de kleren bijna letterlijk van haar lijf vallen.
Het verhaal begint op een nieuw dieptepunt voor Violet. Haar vader brengt haar naar een psychiatrische kliniek omdat ze in een door drugs veroorzaakte woedeaanval Will heeft gestoken met een mes. Violet heeft geen keuze dan zich gedwongen te laten opnemen. Na de ontnuchtering zet ze alles op alles om zichzelf te bevrijden uit de inrichting. Het is nog maar de vraag of dit haar gaat lukken, want haar moeder heeft alles perfect geregeld.
Moeder, moeder is een bizar verhaal. Het is geen traditionele thriller, want er wordt geen moord gepleegd, er wordt geen dader opgespoord na gedegen politieonderzoek door een rechercheur. Er is wel een moeder wier gedrag onvoorspelbaar en onvoorstelbaar is. En er wordt halfslachtig onderzoek gedaan naar de zus die vermist dan wel weggelopen is.
Het label spannende psychologische roman zou wellicht beter passen, gezien het niet normaal functionerende gezin met de gestoorde moeder en de dochter die het allemaal moet doormaken, verwerken en een plek geven in haar leven.
Doorslaggevende reden om Moeder, moeder geen thriller te willen noemen is het einde. Na de ontknoping kabbelt het verhaal nog bladzijdenlang door. Voor een roman zijn die bladzijden cruciaal, ze geven dieper, psychologisch inzicht in een van de personages. In een thriller is dit die overbodige epiloog die niets meer toevoegt aan de plot.
Het is geweldig zoals Koren Zailckas het verhaal vertelt vanuit het perspectief van een 12-jarige jongen en een 16-jarig meisje in hun eigen woorden en taal. Nergens komt de moeder zelf aan het woord. Je krijgt haar enkel te zien door de ogen van haar kinderen. De zoon blijft tegen zijn moeder opkijken, wat ze ook doet. De dochter doorziet haar moeder en gaat de strijd aan.
Hoe verknipt Josephine is, blijkt uit de verhalen van Will en Violet over de zwangerschap van Rose. Josephine dwong haar een abortus te ondergaan, vanwege de schande voor de familie en omdat Rose in haar ogen geen goede moeder zou zijn. Na de abortus beschuldigde Josephine Rose van moord en legde ze steeds foto’s van geaborteerde baby’s in haar kamer.
Dit alles levert een beklemmend, bloedstollend verhaal op, dat tot de ontknoping vele malen spannender is dan menige traditionele thriller. Het gaat zelfs een stukje richting horror, omdat Josephine steeds enger en gekker wordt, naarmate het verhaal vordert.
Tot slot een klein gruwelijk feit, dat na lezing kippenvel geeft: op de achterkant staat vermeld dat de auteur eerder een veelbesproken autobiografische roman schreef over haar disfunctionele jeugd.

Deze recensie is ook te lezen op Crimezone.

In koelen bloede van Harry Bingham: het tweede deel rond Fiona is net zo goed als de eerste

Vorig jaar verscheen Fiona, een politiethriller van de Engelse auteur Harry Bingham. In dit boek maakte de lezer met Fiona Griffiths, een jonge Welshe rechercheur in opleiding die op z’n zachtst gezegd onconventioneel is in persoonlijkheid, houding en gedrag.

In In koelen bloede, deel twee in de serie, is Fiona bezig met drie onderzoeken tegelijkertijd, slechts één hiervan betreft een officieel onderzoek voor haar werk. Het boek begint met de vondst van lichaamsdelen die her en der verspreid liggen in een woonwijk. Door haar norse inspecteur Rhiannon Watkins is Fiona belast met het onderzoek naar de identiteit van het slachtoffer en de dader. Niet lang er na worden resten gevonden van een ander persoon. Toeval of niet?

Naast dit officiële onderzoek blijft Fiona jacht maken op de mannen die in het vorige boek deel uitmaakten van het netwerk waarbinnen Oost-Europese vrouwen werden verhandeld, misbruikt en mishandeld.

Haar derde onderzoek is persoonlijk van aard. Fiona is vastbesloten te achterhalen wie zij werkelijk is. Dat ze als peuter plotseling op de achterbank van haar vaders auto zat, gelooft ze niet meer. Haar adoptievader staat bekend als de leider van de criminele wereld in Wales. Nooit is de politie er in geslaagd hem veroordeeld te krijgen. Fiona vermoedt dat haar mysterieuze verschijning te maken heeft met de werkzaamheden van haar vader, die er zelf het zwijgen toe doet.

Fiona heeft het zo druk met haar drie onderzoeken, dat er weinig tijd overblijft voor haar vriendje. Hij is belangrijk voor haar, want hij vormt het bewijs dat ze in staat is te leven op de planeet Normaal.

In koelen bloede is een complex verhaal door de drie onderzoeken die tegelijkertijd lopen en de privéperikelen van Fiona die er door heen gevlochten zijn. Het was een goede keuze van Bingham om Fiona in de eerste persoon te schrijven. Lezen vanuit het perspectief van Fiona is tegelijkertijd verhelderend en vervreemdend. Ze blijft een wonderlijke vrouw. In dit deel komt ze iets sympathieker over en kan ze meer begrip tonen voor haar medemens dan in het vorige deel. Het lukt haar steeds beter om op de planeet Normaal te wonen, zonder dat ze zichzelf kwijtraakt. De tijdelijke psychoses weet ze te gebruiken voor haar onderzoeken. Interessant om vanuit de eerste persoon over psychoses te lezen. Het komt op deze manier af en toe beangstigend dichtbij en doet heel realistisch aan.

In koelen bloede is een spannend verhaal met gedegen plot en een goede ontknoping. Alle draadjes , op een na, worden netjes afgewerkt. Het wekt de verwachting dat in deel drie dat ene draadje een belangrijke rol gaat krijgen. Het is te hopen dat het volgende deel niet te lang op zich laat wachten. De serie rond Fiona is namelijk nu al verslavend te noemen.
****

Harry Bingham speelt in Fiona met spanning, humor en clichés

Voordat Harry Bingham begon aan zijn verrassende thriller Fiona had hij al een stuk of wat romans en non-fictieboeken op zijn naam staan. Naast het schrijven, houdt hij zich bezig met zijn ‘Writer’s workshop’ waar aankomende schrijvers worden begeleid bij het schrijfproces.
Fiona is een bijzondere vrouw met de nodige geheimen, om het subtiel uit te drukken. Als tiener was ze dood en opgenomen in een psychiatrische inrichting — dit lijkt onlogisch en tegenstrijdig, maar Bingham houdt de lezer hierover in spanning tot het laatst. Na het ontslag uit de inrichting, studeerde ze succesvol filosofie aan de universiteit. Tot haar grote verbazing wordt ze, amper vijf jaar na haar opname, aangenomen bij de politie in Wales, ondanks haar psychiatrisch verleden en de dubieuze achtergrond van haar vader. De hoofdinspecteur heeft goede redenen om haar aan te nemen: ze is intelligent, kan goed nadenken en heeft geen strafblad. Dit alles kan haar in zijn ogen tot een goede politieagent maken. Vier jaar later is Fiona opgeklommen tot rechercheur en in die hoedanigheid druk met een tweetal zaken. De ene zaak, een ernstig geval van fraude waarbij een voormalig politieman vele duizenden ponden heeft verduisterd, verveelt haar omdat haar taak bestaat uit het natrekken van alle geldstromen. Goede reden om vol in de andere zaak te duiken. Een prostituee en haar dochtertje zijn op gruwelijke wijze vermoord in een smerig uitgewoond kraakpand. Fiona raakt geobsedeerd door de vrouw en haar dochter. Het gaat zelfs zo ver dat ze een nacht met ze doorbrengt in het mortuarium en met ze praat. (De Engelse titel is niet voor niets Talking to the Dead) De werkwijze van Fiona tijdens het onderzoek is op z’n zachtst gezegd onconventioneel. Ze krijgt de getuigen, veelal bange, wantrouwige Oost-Europese prostituees, op haar eigen manier aan het praten. Haar baas weet niet wat hij met haar aanmoet, want Fiona blijft, ondanks waarschuwingen, impulsief en op eigen houtje opereren. Desondanks boekt ze wel verbluffende resultaten. Fiona wil deze zaak koste wat het kost oplossen, en rust niet voordat het zover is, zelfs al brengt ze haar eigen leven in gevaar.
Harry Bingham is erin geslaagd om een conventionele politieroman met een onconventioneel hoofdpersoon te combineren tot een bijzondere, goede thriller. De bijbehorende clichés, onder andere in de verhaallijn, geeft hij op de juiste momenten een goede en verrassende twist. Ondanks dat Fiona een ‘gek mens’ is, weet ze de lezer toch voor zich in te nemen. Ze doet dit door haar ontwapenende eerlijkheid over haar gevoelens en haar aanpak. Ze durft er voor uit te komen dat sommige acties niet handig waren. Andere dingen houdt ze echter voor zichzelf en hier moet de lezer naar raden. Ze is een vreemde eend in de bijt, niet alleen bij de politie, en daar is Fiona zich maar al te goed van bewust. Haar diepste wens is om een bewoner van de planeet Normaal te worden, zoals ze dat zelf noemt. Ze ‘spoort’ niet, vreemd genoeg maakt dit van haar juist een overtuigende, echte persoon. Goed gezien van de Nederlandse uitgeverij om van Fiona een virtueel persoon te maken, compleet met eigen twitteraccount en facebookpagina.
Naast het spannende verhaal geeft Harry Bingham ook een grimmig, rauw beeld van de prostitutie en de bijbehorende vrouwenhandel in Groot-Brittannië. Vrouwen, veelal van Oost-Europese afkomst, worden onder valse voorwendselen naar Groot-Brittannië gebracht en aldaar verkocht en misbruikt alsof ze dingen zijn in plaats van mensen. En als ze niet meer functioneren omdat ze gewond, ziek of gewoon op zijn, worden ze, althans in dit verhaal, afgedankt en in koelen bloede vermoord. De lezer kan alleen maar huiveren en hopen dat het fictie is. Het is geen vrolijk verhaal dat Harry Bingham de lezer vertelt.
Het boek is ondanks dat, en ondanks de gekte van Fiona, geen zwaar op de maag liggende thriller geworden. Harry Bingham zorgde voor genoeg grappig bedoelde scènes, die bij de lezer minimaal een glimlach op het gezicht toveren. Vooral de scènes waarin Fiona haar aarzelende stappen op het liefdespad zet, zijn ronduit grappig.
Alles beschouwd is Fiona een gedegen goede thriller waarin Bingham afwisselend speelt met clichés, spanning en humor, en waarin de spanningsboog goed in elkaar zit. Daarnaast is het boek goed geschreven en heeft het een bijzondere hoofdpersoon die zeer realistisch overkomt. Fiona zou zo het begin kunnen zijn van een succesvolle serie! Deze lezer kijkt al uit naar deel twee.
****
Deze recensie staat ook op Crimezone.